Brexit là gì và khủng hoảng Brexit tại Anh có tác động đến EU & thế giới?

Trong những ngày gần đây, công đồng thế giới đều đổ dồn quan tâm việc Anh tổ chức trưng cầu dân ý về việc đi hay ở lại EU. Đây là vấn đề quan trọng  sẽ tác động và ảnh hưởng ít nhiều đến nền kinh tế của EU nói riềng và nền kinh tế thế giới.

Liên quan đến việc Anh dời bỏ EU thì có một thuật ngữ mà nhiều người quan tâm. Đó chính là thuật ngữ ” Brexit “. Vậy khái niệm và nguồn gốc của thuật ngữ này là gì và bắt nguồn từ đâu? Hãy cùng tìm hiểu bên dưới.

Brexit là gì?

Brexit là thuật ngữ tiếng Anh ghép từ 2 chữ Britain (nghĩa là Liên Hiệp Vương Quốc Anh) và exit (nghĩa là thoát khỏi). Ý nghĩa cụm từ Brexit nghĩa là ủng hộ cho Liên Hiệp Vương Quốc Anh rời khỏi khối Liên Minh Châu Âu (EU – Europe Union).

Nguồn gốc của Brexit

Brexit manh nha từ năm 1973, khi Liên Hiệp Vương Quốc Anh (gọi tắt là Anh) bắt đầu gia nhập vào cộng đồng kinh tế châu Âu EEC (tiền thân của EU ngày nay).

Dân Anh là một sắc dân bảo thủ và thích đứng ngoài cuộc của châu Âu, như cái cách mà khi Anh làm bá chủ thế giới trước thế chiến thứ 2 (WW2). Thậm chí sau khi gia nhập EU, nhiều nghị sĩ còn chống lại việc tham gia vào đồng tiền chung châu Âu là Euro.

Các nước lục địa thuộc EU còn tham gia một hiệp ước tự do đi lại có tên là Shengen. Nhưng Anh cũng không tham gia vì muốn bảo vệ quyền lợi cho mình và những chống đối trong nước.

Có thể thấy, lực lượng chính trị Anh chống lại EU luôn tiềm ẩn và chỉ chờ cơ hội rời bỏ EU. Trong những năm gần đây, khủng hoảng kinh tế, thành viên EU vỡ nợ, khủng hoảng di cư đã đẩy EU vào tình cảnh khó khăn. Đây là đống rơm khô cho sự bùng nổ ly khai của Anh khỏi EU.

Brexit sẽ diễn ra khi nào và kết quả ra sao?

Brexit không phải là một sự kiện. Nó là một thuật ngữ để phe ủng hộ Anh rời EU dùng để ám chỉ việc ủng hộ này. Ngày 23/06/2016, cuộc trưng cầu cho việc rời ha ở lại EU được thực hiện.

Kết quả vào sáng 25/06/2016 theo giờ Việt Nam cho thấy:

• Ủng hộ rời EU đạt 51,89% số phiếu
• Ủng hộ ở lại EU đạt 48,11% số phiếu

Nước Anh trên nguyên tắc đã chính thức rời EU. Việc rời đi này cần quốc hội và nữ hoàng Anh phê chuẩn mới có hiệu lực. Sau đó, Anh sẽ phải đàm phán lại toàn bộ hiệp ước đã từng tham gia cùng EU hoặc đã thỏa thuận trước đó với tư cách nước ngoài EU. Cuộc bỏ phiếu tuy chỉ diễn ra tại Anh nhưng đã làm lung lay toàn bộ khối EU với 28 nước thành viên còn lại. Vì Anh là một nền kinh tế lớn và London là một trung tâm tài chính của Châu Âu.

Tại sao Brexit đe dọa kinh tế EU và thế giới

Một cửa ngõ sắp mất

Anh là một cường quốc về tài chính. Nước Anh có London là trung tâm giao dịch tài chính lớn có quan tâm của toàn cầu.

Anh là cửa ngõ tài chính lớn kết nối với thị trường gần 500 triệu dân của EU và thế giới. Khi việc kết nối với EU bị gián đoạn. Anh sẽ rơi vào trạng thái cô lập tạm thời vì sẽ mất ít nhất 2 năm để đàm phán lại quy tắc thương mại với EU.

Anh là một nước đóng góp lớn ngân sách cho EU. Việc rời EU sẽ khiến EU đang trong tình cảnh khó khăn sẽ càng thêm khó. Vì nước gặp khó khăn do khủng hoảng kinh tế trong EU chiếm số lượng lớn, nổi bật nhất là Hy Lạp. Các nước mới gia nhập kinh tế nhỏ yếu như Ba Lan, Hungary đang cố gắng duy trì nền kinh tế của mình.

Anh có một hậu phương lớn là các nước thuộc khối Liên Hiệp Anh, là các nước thuộc địa cũ. Một số trong đó có nền kinh tế lớn như Canada và Úc. Các nước này cung cấp nguyên liệu và thị trường cho các nước EU xuất nhập khẩu nguyên liệu và hàng hóa.

Một EU sắp tan rã

Ireland, một quốc gia có hàng hóa chủ yếu xuất khẩu vào Anh sẽ gặp khó vì nước Anh gần bên. Việc giao thương sẽ gián đoạn hơn vì Ireland không thể đứng một mình thương lượng với Anh, họ phải cùng EU thương lượng lại với Anh. Nhưng không ai biết được vào đường cùng, Ireland có phá rào hay không?

Dù không dùng Euro, nhưng việc mất đi một trụ cột có mặt trong G7 như Anh sẽ làm suy yếu đồng Euro. Kéo theo nhiều quốc gia muốn bỏ EU ngay như nước đã sáng lập nó như Pháp và Hà Lan. Sự tan vỡ đang hiển hiện trước mắt. Một Liên Bang Châu Âu đã xa vời vì một cuộc trưng câu dân ý có sự tham gia của Brexit.

Một thế giới đảo lộn

30% doanh số tại châu Âu của công ty Mĩ bắt nguồn từ Anh. Thậm chí London còn là địa điểm thích hợp để đặt văn phòng vì đồng ngôn ngữ, nhân lực chất lượng cao, tài chính dồi dào và dễ dàng ra vào 27 nước EU còn lại. Vậy các công ty Mĩ sẽ thế nào nếu họ đặt văn phòng ở London và không tới được 27 nước còn lại?

Thị trường chứng khoán Nhật đóng cửa, Nikkei ngừng giao dịch, tỷ giá đồng Yen tăng chót vót vì nhà đầu tư đang bỏ Euro lẫn Bảng Anh để tìm nơi trú ẩn mới. Xuất khẩu Nhật bị ảnh hưởng, kỳ vọng phục hồi kinh tế có thể tiêu tan trong năm nay.

Canada, một nước thuộc Liên Hiệp Anh và cũng là thành viên G7 sẽ thế nào?

Kịch bản xấu nhất khi cho Anh sau Brexit

Sau WW2, nước Anh vẫn còn khối Liên hiệp Anh (Common Wealth) nên thị trường đối với họ không là vấn đề gì. Tuy nhiên, sau WW2, các nước như Canada, Úc, New Zealand nổi lên thành những nền kinh tế hùng cường, quyền lợi của họ gắn liền với bá chủ mới là Mĩ nên việc phát triển kinh tế của các nước này gần như chẳng lệ thuộc vào Anh. Việc quay lại khống chế khối Liên Hiệp Anh là bất khả thi, vì Anh nếu làm cửa ngõ vào châu Âu của các nước khối Liên Hiệp Anh, Anh sẽ là đối trọng lớn, khi không còn EU, Anh sẽ trở nên nhỏ bé hơn.

Việc cay cú Mĩ làm mất vị thế Anh luôn còn trong tiềm thức người dân. Có thể Anh sẽ phải liên hệ chặt chẽ với Mĩ hơn về mọi mặt, nhưng với vị thế nhỏ bé về diện tích và nhân lực. Có lẽ nước Anh sẽ trở thành chư hầu cùng ngôn ngữ với Mĩ. Và đương nhiên, dân Anh cũng nên quên đi việc trở lại làm bá chủ, vì họ chả còn gì ngoài trung tâm tài chính và một đống tiền.

Hy vọng qua bài viết Brexit là gì và tác động gì đến kinh tế EU và thế giới? đã giúp các bạn giải đáp được thắc mắc. Hẹn gặp lại các bạn ở bài viết khác. Hãy theo dõi GGDIC để luôn có thông tin mới mẻ nhé.